TÜRKİYE EKONOMİSİ
• Eylül ayında enflasyon %7,95 seviyesine yükseldi (Ağustos değeri %7,15). Yıllık artışın en fazla “lokanta ve oteller” grubunda yaşandığı gözleniyor. Ulaştırma fiyatları ise son dönemde petrol fiyatları nedeniyle oluşan düşüş eğiliminden tekrar yükselişe geçti. Eylül ayında ulaştırma fiyatlarındaki yıllık artış %2,42 oranında oldu (Ağustos değeri %0,6). Çekirdek enflasyon ise %8,2’ye yükseldi (Ağustos değeri %7,7).
• Ağustos ayında hem ihracat hem ithalat bir önceki aya göre ivme kaybetmeye devam etti; ihracat 11 milyar dolar, ithalat ise 15,9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. İhracat geçen yıla göre %2,8; ithalat ise geçen yıla göre %18,2 oranında azaldı. Enerji ithalatının geçen yılın aynı ayına göre %40 oranında azaldığı görülüyor. Bu durumun da etkisiyle 12 aylık dış ticaret açığı ise 75 milyar dolar düzeyine kadar geriledi.
• Geçtiğimiz hafta yayınlanan güven endeksleri, ekonomik aktörlerin piyasaya güven kaybettiğine işaret ediyordu. Sektörel, reel kesim ve tüketici güven endekslerinin ağırlıklı ortalaması ile hesaplanan “Ekonomik Güven Endeksi” de Eylül ayında bir önceki aya göre %16,7 oranında değer kaybetti. Bir önceki ay 85,14 olan endeks, Eylül ayında 70,89 değerine düştü. 2012 yılı başından itibaren hesaplanan endeks, şimdiye kadarki en düşük değeri kaydetti.
DÜNYA EKONOMİSİ
• Financial Times’ın haberine göre IMF ve Dünya Bankası’nın gündemlerinin en önemli maddesi küresel büyüme oldu. Fed’in yapacağı faiz indiriminin etkisiyle, gelişmekte olan ülkelerin ekonomisinde büyümenin yavaşlaması her iki kurumun gündeminde de önemli yer tutuyor.
• Euro Bölgesi’nde Eylül ayı itibariyle halen deflasyon riski sürüyor. Bölgede fiyatlar %0,1 oranında geriledi. Bu durum, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) sene başında başlattığı parasal genişleme politikalarının etkinliği konusunda tartışmalara yol açtı.
• Piyasalar Fed’in faiz artırımını Ekim’de yapma ihtimalini düşük olarak değerlendirirken, Aralık ayında ilk faiz artırımı yapma ihtimalini daha yüksek olarak görüyor. ABD’de yeni yaratılan istihdam rakamlarının Eylül ayında beklentilerin altında gelmesi de Fed’in Ekim’de faiz artırma ihtimalini zayıflattı.
• Asya Kalkınma Bankası, bu sene Asya ülkelerinin ekonomik büyüme oranını %5,8 olarak öngörürken, Dünya Bankası kendi tahminini %6,7’den %6,5’e düşürdü. Asya ülkeleri geçen sene %8 büyümüştü. IMF ise bölge ekonomisindeki bu yavaşlamanın küresel ekonomiyi aşağı çekeceğini ifade etti.
• Birleşmiş Milletler’in New York’ta düzenlenen “Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi”nde, BM 2030 Kalkınma Hedefleri kabul edildi. 2000’li yıllarda başlatılan Milenyum Kalkınma Hedefleri’nin yerine kabul edilen Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, aşırı yoksulluğun sona erdirilmesi, eğitimde cinsiyet eşitliği, doğal kaynakların etkin kullanımı gibi konuları içeriyor. Yapılan güncel bir araştırmaya göre Türkiye’de aşırı yoksulluğun giderilmesinde başarılı olunduğu ancak çevresel sürdürülebilirliğin yeterli olmadığı ifade ediliyor.