4 Yıldır İhracattaki KOBİ Payı Geriliyor
2021 yılına ilişkin toplam ihracatın yüzde 30,4'ünü, ithalatın ise yüzde 14,7'si KOBİ'ler tarafından gerçekleştirildi. 2021 yılı toplam ihracatta; mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 2,5 iken, küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 10,7, orta ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 17,2 oldu. Büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 69,6 olarak gerçekleşti.
KOBİ'lerin ihracattaki payı 4 yıldır gerilerken, ithalattaki payları 2021'de gerilemiştir.
Grafik-1
2021 yılı toplam ihracatta; mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 2,5 iken, küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 10,7, orta ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 17,2 oldu. Büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 69,6 olarak gerçekleşti.
Grafik-2
2021 yılı toplam ithalatında; mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 0,8, küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 4,4, orta ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 9,5 oldu. Büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 85,3 olarak gerçekleşti.
Çalışan sayısına Göre İhracat ve İthalat Rakamları
TÜİK'in Girişim Özelliklerine Göre Dış Ticaret İstatistikleri başlığıyla yayınlanan verileri işletme boyutlarını çalışan sayısı ile almaktadır. Bu çalışan sayısı gruplamalarının, KOBİ sınıflandırması ile tam olarak uyuştuğunu söylemek oldukça güçtür.
2021 yılında 1 ile 250 arası istihdamda bulunan işletmeler 26,9 milyar dolar dış ticaret fazlası verirken, Büyük işletmeler 73 milyar dolar dış ticaret açığı vemiştir. Bu durum Grafik-2'de ithalattaki büyük işletme payının daha yüksek olmasını açıklamaktadır.
Grafik-3
KOBİ'lerin İhracatının %90,8'ini İmalat Sanayi Ürünleri Oluşturdu
KOBİ'lerin 2021 yılı ihracatında giyim eşyası sektörünün payı yüzde 12,9, başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanların payı yüzde 10 ve tekstil ürünlerinin payı yüzde 9,1 oldu. KOBİ'lerin 2021 yılı ithalatında ise öne çıkan ürünler, yüzde 16,3 ile kimyasallar ve kimyasal ürünler, yüzde 15,6 ile başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanlar yüzde 14,6 ile ana metaller ve yüzde 6,4 ile bilgisayarlar ile elektronik ve optik ürünler oldu. Büyük işletmeler ise ihracatlarının yüzde 95,7'ini imalat sanayi ürünleri ile gerçekleştirdi.Grafik-4
İmalat Sektörü İhracatında KOBİ'lerin Payı %17,8Her ne kadar KOBİ'lerin genel ihracattaki payı 2021'de yüzde 30,4 olarak gerçekleşmiş olsa da imalat sektörü özelinde KOBİ'lerin payı ancak yüzde 17,8'dir. Büyük işletmeler ise toplam sektörel ihracatın yüzde 82,2'sini karşılamaktadır.Grafik-5 
KOBİ'lerin Toplam İhracatının %47,3'ü Avrupa Ülkelerine Yapıldı
AB, 2021 yılında 93 milyar dolar ile ihracatımızdan yüzde 41,3 oranında pay almakta olup toplam ihracatımızda ilk sırada yer almaktadır. KOBİ'ler tarafından 2021 yılında yapılan ihracatın yüzde 47,3'ünü Avrupa ülkelerine, yüzde 33,7'si Asya ülkelerine gerçekleştirildi. KOBİ'ler ithalatının yüzde 47,4'ünü Asya ülkelerinden, yüzde 42,6'sını Avrupa ülkelerinden yaptıGrafik-6
Dış Ticarette Yoğunlaşmaİhracatın yüzde 60,7'sini, ithalatın ise yüzde 76,0'ını ilk 500 girişim yaptı. Yine İhracatın yüzde 70,5'ini ve ithalatın yüzde 83,9'unu ilk 1000 girişim yaptı. En çok ihracat yapan ilk 5 girişim toplam ihracatın yüzde 12,5'ini, en çok ithalat yapan ilk 5 girişim ise ithalatın yüzde 20,7'sini gerçekleştirdi.
Sanayi sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı yüzde 13,5, ticaret sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı ise yüzde 11,2 oldu. Sanayi sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girişiminin payı yüzde 17,9, ticaret sektöründe ise yüzde 10,5 oldu.
Grafik-7
Grafik-8
Grafik-9
Girişimlerin İhracat ve İthalatta Ülke Yoğunlaşması Girişimlerin yüzde 43,5'i tek ülkeye ihracat yaparken, yüzde 16,6'sı iki ülkeye ihracat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranı yüzde 4,8 iken, bu girişimlerin ihracattaki payı yüzde 58,9 oldu.Girişimlerin yüzde 57,7'si, tek ülkeden ithalat yaparken, yüzde 14,3'ü iki ülkeden ithalat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeden ithalat yapan girişimlerin oranı yüzde 2,1 iken, bu girişimlerin ithalattaki payı yüzde 54,6 oldu.Grafik-10
Kaynak: Kaynak: TÜİK;Girişim Özelliklerine Göre Dış Ticaret İstatistikleri ve Küçük ve Orta Büyüklükteki Girişim İstatistikleri.
