2017 yılının Nisan ayında ABD’nin Çin’den ithal edilen alüminyum ve çeliğin ülkenin kendi ülkesinin ulusal güvenliğini azalttığını belirtmesiyle ilk soruşturmaların açılması ve Ağustos ayında da Çin’den ithal edilen ürünlerin bir kısmına tarife uygulayacağı açıklamasıyla ticaret savaşları dünya gündeminin başta yer alan konularından biri haline geldi. ABD 6 Temmuz 2018 tarihinde Çin’den yapılacak 50 milyar Dolar değerinde ürüne gümrük tarifesi uygulamaya başlayacak, buna karşılık Çin ise ABD’den ithal edilen yaklaşık 128 ürüne %15 ile %25 arasında tarife getirileceğini açıkladı. Bu durumun sadece iki ülke arasındaki ticareti değil, küresel ticareti de etkileyebileceği görülüyor. ABD’nin Avrupa Birliği, Meksika ve Kanada’dan yapılan çelik ve alüminyum ithalatına da vergi getirmesi dünya genelinde ticaretin etkilenebileceğine işaret ediyor.
Haziran ayında dünyada gözler ticaret savaşlarının üstündeydi
Dünya genelindeki trendleri izleyen GDELT Analysis veritabanına göre, geçen yılın Nisan ayından bu yılın Haziran ayına kadar (Nisan 2017 – Haziran 2018) ticaret savaşları ile ilgili en fazla makale ABD ve Çin’de yer almakla birlikte, Avrupa Birliği ülkeleri, Meksika, Hindistan ve Güney Amerika ülkelerinin de bu konuyla ilgili çok makale yayınladığı görülüyor. Türkiye’de özellikle Ankara, İstanbul ve Bursa’da bu konuyla ilgili makalelere yer verildiği göze çarpıyor.
GDELT Analysis’in ısı haritasına göre, kırmızı ve mavi alanların yoğun olduğu bölgelerde “ticaret savaşları” hakkında Nisan 2017 – Haziran 2018 döneminde yer alan makalelerin sıklığı görülüyor.
Kaynak: GDelt Analysis (gdeltproject.org)
Büyüme Beklentilere Paralel Gerçekleşti:
TÜİK’in açıkladığı GSYH verilerine göre, Türkiye ekonomisi birinci çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre %7,4 oranında büyüdü. Birinci çeyrek büyüme oranı, beklentilere paralel olarak %7’nin üstünde geldi. Bu çeyrekte inşaat yatırımları artışı önceki çeyrekte %4,8 iken %12,3’e yükseldi. Makine ve teçhizat yatırımları ise %8,3’ten %7’ye geriledi. Sanayi üretiminin ilk çeyrekte ortalama %9,9 büyümesi de makine ve teçhizat yatırımlarının büyüme katkısını destekler nitelikte. Son açıklanan istatistikler büyümenin yılın ilk çeyreğinde, hanehalkı tüketim harcamaları, inşaat ve makine ve teçhizat yatırımlarındaki artış ile desteklendiğine işaret ediyor.
İkinci çeyrekte büyümenin birinci çeyreğe göre bir parça yavaşlayarak %5 civarına yavaşladığı tahmin ediliyor.
Kaynak: TÜİK verileri ile hazırlanmıştır
Yıllık enflasyon beklentileri aşarak %15’e yükseldi, KOBİ’ler için etkisi olumsuz:
TÜİK verilerine göre Haziran ayında TÜFE yıllık enflasyon son 14 yılın en yüksek seviyesine yükselerek %15,4 oldu. Önceki ay %12,8 olan çekirdek enflasyon ise %14,6 seviyesinde gerçekleşti. Haziran ayında “gıda ve alkolsüz içecekler” kaleminin %6; “haberleşme” kaleminin %4,8 ve “ulaştırma” kaleminin %2,7 seviyesinde artması enflasyonun bu ay rekor kırmasında etkili oldu.
Yurtiçi üreticileri fiyat endeksinin (ÜFE) aylık artışı Haziran ayında %3,03 olurken yıllık artış ise %23,7’ye yükseldi. Son açıklanan verilerle birlikte ÜFE ve TÜFE fiyatları arasındaki makasın artmaya devam ettiği görülüyor. Bu makasın açılmaya ve finansal verilerde dalgalanmanın devam etmesi şirket karlılıkları açısından olumsuz etki yaratabiliyor.
26 bölge içinde ise enflasyon artışı en fazla Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye (TR63) bölgesinde gerçekleşti (%17,4). Enflasyonun en fazla arttığı diğer iki bölge %17,2 ile Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane (TR90) bölgesi ve %17,1 ile Zonguldak, Karabük, Bartın (TR81) oldu.
Kaynak: TÜİK verileri ile hazırlanmıştır