TÜRKONFED Ekonomik Araştırmalar Bölüm Sorumlusu Zuhal Özbay Daş ve Uzman Yasemin Özbal tarafından hazırlanan TÜRKONFED Haftalık Ekonomi Değerlendirme Notu’nun 27 Ocak 2014 tarihli sayısı yayınlandı.
Notun tam metni ile birlikte grafiklerine linkteki PDF dosyasından ulaşabilirsiniz.
TÜRKONFED Haftalık Ekonomi Değerlendirme Notu
TÜRKon/HED/14-04
TÜRKİYE EKONOMİSİ
Perakende ticaret ve hizmet sektörlerinde güven geriledi, inşaat sektöründe güven arttı.
TÜİK tarafından her ay açıklanmakta olan sektörlere güven endeksleri 2014 yılından itibaren mevsim etkilerinden arındırılmış olarak yayınlanmaya başladı.
Yenilenmiş verilere göre Ocak ayında bir önceki aya göre hizmet sektörü güven endeksi%1,4 ve perakende ticaret sektörü güven endeksi %0,3 gerilerken, inşaat sektörü güven endeksi ise %4,6 oranında arttı.
Türk Lirası, Dolar ve Euro karşısında değer kaybetmeye devam etti.
Geçen hafta itibariyle Türk Lirası’nın Dolar ve Euro karşısında 17 Aralık 2013 tarihinden bu yana değer kaybı %13’e ulaştı. 31 Mayıs 2013’ten bu yana kur sepeti (0,5 Dolar + 0,5 Euro) Türk Lirası karşısında %26 değer kazandı. Türk Lirasında yaşanan bu devalüasyonun ana nedenleri arasında:
1) Fed’intahvil alımını aylık tedricen azaltma kararı, 2) enflasyon nedeniyle TL’nin enflasyonun düşük olduğu para birimleri karşısında değer kaybetmesi, 3) yükselen siyasi tansiyon nedeniyle Türkiye’nin risk priminin yüksek olması bulunuyor.
Reel kesimin güveni geriledi.
Geçtiğimiz ay 110,9 değerini alan mevsim etkilerinden arındırılmış reel kesim güven endeksi, Ocak ayında 104,2 değerine geriledi. İktisadi Yönelim Anketi sonuçlarından elde edilen reel kesim güven endeksi sonuçlarına göre, özellikle “gelecek 3 aylık ihracat sipariş beklentisi” ve “genel gidişat beklentisi” endekslerinin bir önceki aya kıyasla geriledikleri görüldü.
Merkez Bankası faizlerde değişikliğe gitmedi.
Gündemde son haftaları meşgul eden yolsuzluk davaları ve Fed’in tahvil alım programını azaltacağı nedeniyle döviz kurunda büyük bir artış yaşandı. Yaşanan gelişmeler nedeniyle Merkez Bankası’nın faiz artırımına gitmesi bekleniyordu ancak Ocak ayı Para Politikası Kurulu tarafından herhangi bir faiz değişikliğine gidilmedi. Merkez Bankası, gecelik borç alma faiz oranını %3,5; borç verme faiz oranını %7,75 ve bir haftalık repo faiz oranını %4,5’ta bıraktı. Ancak Bankadan gelen açıklamada “ek parasal sıkılaştırma uygulanması gerekli görülen günlerde, bankalararası piyasadaki faizlerin %7,75 (marjinal fonlama oranı) yerine %9 civarında oluşmasının sağlanması kararlaştırılmıştır” ifadesine yer verildi.
DÜNYA EKONOMİSİ
Bernanke: Yellen için sakin geçiş umuyorum.
Bu hafta Fed başkanlığını bırakacak olan Ben Bernanke, bir sonraki başkan adayı olan Janet Yellen için sakin bir geçiş dönemi umduğunu ifade etti. Analistler, son günlerde gelişmekte olan piyasa ekonomilerindeki gelişmelerden dolayı Bernanke’nin tahvil alımını 10 miyar dolar azaltarak 65 milyar dolara indirmesini beklemediklerini açıkladı.
Euro Bölgesi’nde toparlanma kuvvetleniyor.
BBC tarafından yayınlanan habere göre, yapılan anketler Euro Bölgesi’ndetoparlanmanın devam ettiğini gösteriyor. Euro Bölgesi imalat sanayi satınalma yöneticileri endeksi Ocak ayında bir önceki aya göre 1,1 puan artarak 53,2’ye yükseldi. Almanya’da büyüme hız kazanırken, İspanya Merkez Bankası’nın son çeyrek için %0,3 büyüme açıklaması, ülkede iyileşmenin kuvvetlendiğine işaret etti.
İspanya’dan olumlu istihdam işaretleri.
Avrupa Birliği’nde, Yunanistan’dan sonra en fazla işsizliğin olduğu ikinci ülke olan İspanya’da işsizlik oranı hala %26’da bulunuyor. Ancak mevsimsel etkilerden arındırılmış istihdam verilerine göre Aralık ayında yaratılan istihdam son 3 ayın verilerinden %0,3 daha yüksek olarak gerçekleşti.
İngiltere’de işsizlik geriledi.
İngiltere İstatistik Ofisi ONS işsizlik oranının Kasım ayında %7,1’e gerilediğini açıkladı. İşsizlik oranının Merkez Bankası’nın hedeflediği %7 oranına yaklaşması, faizlerin yükseltilebileceği beklentilerine yol açtı.
Çin’de imalat sanayinde daralma.
Çin’de Ocak ayı Markitsatınalma yöneticileri endeksi 49,6 değeri ile bir önceki aya göre 0,9 puan daraldı. Dördüncü çeyrekte ekonomik hızı yavaşlayan Çin’de, imalat sanayinin yavaşlaması da endişelere neden oldu.
Japonya rekor düzeyde dış açık verdi.
Japon yeninin Ocak 2013’ten Aralık 2013’e kadar yaklaşık %20 değer kaybetmesi enerji ithalatı maliyetinin bir önceki yıla kıyasla %18 artmasına neden oldu. Enerji ithalatı maliyetinin artması nedeniyle ülkede 2013 yılsonu dış ticaret açığıbir önceki yıla kıyasla %65 artarak 112 milyar dolarolarak gerçekleşti.
Yatırımcılar gelişmekte olan piyasa ekonomilerinden kaçıyor.
Yatırımcılar, gelişmekte olan piyasa ekonomilerinin büyüme sağlayamayacakları endişesiyle piyasalardan döviz çekmeye başladı. Bu nedenle geçtiğimiz hafta Türk Lirası da dahil olmak üzere Arjantin pezosu, Rus rublesi ve Güney Afrika randı Dolar karşısında yüksek oranda değer kaybına uğradı. Gelişmekte olan piyasa ekonomileri özellikle ABD’nin para politikaları ve Çin ekonomisinin yavaşlamakta olduğu endişeleri ile ekonomik gerilim yaşıyor.