TÜRKONFED Ekonomik Araştırmalar Bölüm Sorumlusu Zuhal Özbay Daş ve Uzman Yardımcısı Yasemin Özbal tarafından hazırlanan TÜRKONFED Haftalık Ekonomi Değerlendirme Notu’nun 16 Haziran 2014 tarihli sayısı yayınlandı.
Notun tam metni ile birlikte grafiklerine linkteki PDF dosyasından ulaşabilirsiniz.
TÜRKONFED Haftalık Ekonomi Değerlendirme Notu
TÜRKon/HED/14-23
TÜRKİYE EKONOMİSİ
Türkiye ilk çeyrekte %4,3 büyüdü.
TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, Türkiye 2014 yılı ilk çeyreğinde sabit fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %4,3 oranında büyüdü. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla gayrisafi yurtiçi hasıla ise bir önceki çeyreğe göre %1,7 oranında arttı.
Büyümeye katkı yapan kalemler arasında ihracat, 2014 yılı ilk çeyreğinde büyümeyi sırtlayan kalem oldu. İhracat sabit fiyatlarla ilk çeyrekte %11,4 oranında artarken, net ihracatın büyümeye katkısı ise %2,7 oldu.
Cari açık düşmeye devam ediyor.
Nisan ayında cari açık geçen yılın aynı dönemine göre 3,3 milyar dolar azalırken, bir önceki aya göre 1,5 milyar dolar artarak 4,8 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Cari açığın bir önceki aya göre yükselmesinde dış ticaret açığının 2 milyar dolar artışı etkili oldu. İthalat son dört ayın en yüksek seviyesinde. Cari açığın finansmanında kısa vadeli sermaye hareketleri olarak kabul edilen portföy hesabında yükseliş gözleniyor. Hükümet ve bankalar bu ay toplamda 3,1 milyar dolar tahvil ihracına çıkmış görünüyor. Doğrudan yatırımlar ise azalmaya devam ediyor. Banka rezervleri ise bu ay 2,7 milyar dolar arttı, ancak dört aylık toplama baktığımızda Banka’nın 2,1 milyar dolar rezervinin erimiş olduğu görülüyor.
Mart ayında işsizlik geriledi: %9,7.
Mart ayında işsizlik oranı bir önceki aya göre gerileyerek %9,7 seviyesinde gerçekleşti. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı ise bir önceki aya göre arttı: %9,1. Mevsim etkilerinden arındırılmış diğer verileri incelediğimizde işgücüne katılım oranının bir önceki aya göre artarak %50,4 olduğu, istihdam oranının da artarak %45,9’a çıktığı görülüyor. Ancak bunların yanı sıra genç işsizlik oranında ise artış görülüyor: %16,1. Tarım dışı işsizlik oranı ise son 2 aydır aynı seviyede: %11. Yeni yaratılan istihdamda sektörlerin paylarına baktığımızda Mart’ta en fazla katkının hizmet sektöründen geldiği, inşaat sektöründe ise yaratılan istihdamın azaldığı gözleniyor.
Nisan ayında dış ticaret endeksleri geriledi.
Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına kıyasla ihracat birim değer endeksi %0,4; ithalat birim değer endeksi ise %1,4 oranında geriledi. Buna karşılık ihracat miktar endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %8,2 oranında artarken, ithalat miktar endeksi ise %8,2 oranında azaldı.
DÜNYA EKONOMİSİ
AB’de enflasyon, diğer merkez bankalarını harekete geçirecek kadar geriledi.
Eurostat’ın geçtiğimiz hafta açıkladığı enflasyon rakamının son 4,5 yılın en düşük değeri olması nedeniyle, Avrupa Birliği Merkez Bankası (ECB) politika faizini sıfırın altına çekmişti. Avrupa’daki diğer ülkelerin merkez bankalarının da ECB gibi genişletici para politikası uygulamaları bekleniyor.
İngiltere’de sanayi üretimi son 3 yılın zirvesinde.
İngiltere’de sanayi üretimi Nisan’da bir önceki yılın aynı ayına göre %3 artarak Ocak 2011’den bu yana en yüksek yıllık artış hızına ulaştı. Sanayi üretiminin ikinci çeyrekte büyümeye katkı yapması bekleniyor.
Fed, büyüme ve işsizlik tahminlerini düşürebilir.
Fed bu hafta düzenleyeceği toplantıda tahvil alımlarını 35 milyar dolara düşürecek. Bunun yanı sıra, büyüme ve işsizlik tahminlerini düşürmeye gidebilir. İlk çeyrekte büyümenin rakamının düşük gelmesi nedeniyle, Fed büyüme tahminini %2,5’in altına çekebilir.
BoJ genişleyici para politikasında ısrarcı.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) Nisan’da tüketim vergilerinin artırılmasının ardından talebin düşmesine karşı alarma geçti. BoJ %2 enflasyon hedefine ve yüksek büyüme rakamına ulaşmak için genişleyici para politikanın devam etmesi taraftarı.
Çin, büyümeyi tetiklemek için yeni hamleler alacak.
Çin, ekonomik büyümeyi hızlandırmak için bir dizi tedbir alacağını açıkladı. Bu tedbirler arasında, otoyol, demiryolu ve havaalanı yatırımı yer alıyor. Çin Merkez Bankası ise ihracatı artırmak için bankaların kredi vermesini destekleyeceğini açıkladı.