Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Kat Mülkiyeti Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 01.04.2022 tarih ve 31796 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'da Reklam Kurulu tarafından mevzuata aykırı ticari reklamlara karşı uygulanabilecek yaptırımlar, sigorta veya yan finansal ürün ve hizmet sunumu, mesafeli satış sözleşmeleri, satış sonrası hizmetler, hakem heyetine başvuru sınırı gibi önemli düzenlenmelerde değişiklikler yapıldı.
Reklam Kurulu Erişim Engelleme Kararı Verebilecek
Yürürlükteki Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun uyarınca Reklam Kurulu’nun mevzuata aykırı ticari reklamlara ilişkin uygulayabileceği idari yaptırımlar; anılan reklamları durdurma veya aynı yöntemle düzeltme veya idari para cezası ve gerekli görülen hâllerde üç aya kadar tedbiren durdurma cezası şeklindedir.
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da yapılan değişiklik ile birlikte Reklam Kurulu’nun bu cezalarla birlikte aykırılığın internet ortamı üzerinden gerçekleştirilmesi hâlinde, ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL vb. şeklinde) erişimin engellenmesine karar verebileceği düzenlenmiştir. Teknik olarak ihlale ilişkin içeriğe erişimin engellenmesi yapılamadığı veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemediği durumlarda, Reklam Kurulu tarafından internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilmesi mümkündür. Reklam Kurulu tarafından verilebilecek erişim engelleme kararları uygulanmak üzere 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunun 6/A maddesi gereğince Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilecektir. Bu karara karşı sulh ceza hakimliğine başvuru hakkı tanınmıştır. Sulh ceza hakimliğince verilen karara karşı 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz edilmesi ayrıca mümkündür.
Belirtmek isteriz ki; anılan değişiklik ile getirilen erişim engelleme yetkisi Reklam Kurulu tarafından verilen kararların etkinliğinin sağlanması bakımından son derece önemlidir. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'da yapılan değişikliklerle, internet mecrasında yayınlanan mevzuata aykırı ticari reklama karşı erişim engelleme yetkisi Reklam Kurulu'nun yetkisini önemli ölçüde genişletmiştir. İnternet üzerinden yayınlanan reklamlara karşı Reklam Kurulu son derece etkin ve sıkı bir denetim gerçekleştirmektedir. Erişim engelleme yetkisi kapsamında bu denetimin daha etkili bir şekilde gerçekleşmesi beklenmektedir.
Bununla birlikte; Reklam Kurulu tarafından verilebilecek olan geçici süreyle durdurma, durdurma ve idari para cezalarına karşı İdari Yargılama Usulü Kanunu uyarınca anılan kararın iptali talebiyle idare mahkemeleri nezdinde dava açılabilmekteyken Reklam Kurulu tarafından verilecek erişim engelleme kararlarına karşı Ceza Muhakemesi Kanunu uyarınca Sulh Ceza Hakimliği nezdinde itiraz yoluna başvurulacak olması nedeniyle Reklam Kurulu’nun yaptırım kararlarına karşı iki ayrı yargılama usulü kapsamında farklı yargı mercileri nezdinde kanun yolu öngörülmüş olmaktadır.
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da yapılan bir diğer değişiklik ise; uydu üzerinden yayın yapan televizyon ve radyo kanalları aracılığıyla gerçekleştirilen mevzuata aykırı ticari reklamlara karşı idari para cezaları bakımındandır.
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'da mevzuata aykırı ticari reklamın yayınlandığı mecraya göre çeşitli idari para cezaları öngörülmektedir. Buna göre mevzuata aykırı reklamın yayınlandığı televizyon veya radyo kanalının yerel düzeyde veya ülke genelinde yayın yapıyor olması, reklamın internet mecrasında yayınlanmış olması, aykırılığın kısa mesaj aracılığı ile gerçekleşmiş olması gibi durumlar için farklı miktarlarda idari para cezaları mevcuttur. Ancak uydu üzerinden yayınlanan radyo ve televizyon kanalları aracılığıyla mevzuata aykırı ticari reklam yayınlanması durumunda hangi miktarda idari para cezasının uygulanacağına ilişkin açık bir düzenleme mevcut değildi. Bu konuda açık bir düzenlemenin olmaması nedeniyle; bu ihlaller bakımından internet üzerinden gerçekleşen ihlallere uygulanan idari para cezasının mı yoksa ulusal ve bölgesel radyo/TV yayınları üzerinden gerçekleşen ihlallere uygulanan idari para cezasının mı uygulanacağı tereddütlere neden olmaktaydı. Bu doğrultuda yapılan değişiklikle; bölgesel radyo kanallarında yayınlanan reklamlara uygulanan idari para cezasının uydu radyo kanalı aracılığıyla yayınlanan reklamlara, internet üzerinden yayınlanan reklamlara uygulanan idari para cezasının ise uydu TV kanalı aracılığıyla yayınlanan reklamlara uygulanabileceği açıkça düzenlenmiştir.
İlgili düzenlemeler 1 Ekim 2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.
First published by GALA, in 18.04.2022
-----
Teknoloji, Medya ve Telekomünikasyon