Geçtiğimiz yıllarda Türkiye’de, fikri mülkiyet hakları ve bu hakların korunması hususlarında farkındalığı arttırmak için çeşitli somut ve önemli adımlar atılmıştır. 6769 sayılı Sınaî Mülkiyet Kanunu’nun yürürlüğe girişi, bu gelişmelere ön ayak olmuştur. Sonrasında, fikri mülkiyet hukuku ana bilim dalı olarak kabul edilmiştir ve Türk Patent ve Marka Kurumu’nun işbirliği ile fikri mülkiyet haklarının değerlemesinin yapılması amacıyla bir şirket kurulmuştur. Benzer şekilde, Fikri Mülkiyet Akademisi (“Akademi”) 4 sayılı ve 15 Temmuz 2018 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (“Kararname”) ile kurulmuştur.
Fikri Mülkiyet Akademisi Yönetmeliği Yürürlüğe Girdi
Kararname’nin Akademi’yi kuran ve Sınaî Mülkiyet Kanunu’na da eklenmiş olan 367. maddesi Akademi’ye ilişkin detaylı düzenlemelerin yönetmelik ile hüküm altına alınacağını belirtmiştir. Bu doğrultuda, Fikri Mülkiyet Akademisi Yönetmeliği (“Yönetmelik”) 14 Kasım 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
Bu yönetmeliğin amacı:
- Akademi’nin çalışma usul ve esaslarını,
- Akademi bünyesinde fikri mülkiyet haklarına ilişkin gerçekleştirilen eğitim, danışmanlık, araştırma ve koordinasyon faaliyetlerine ilişkin konuları ve bu faaliyetler ve verilen hizmetler karşılığında alınan ücretlerini,
- sekreterya hizmetlerini ve
- diğer hususları
düzenlemektir.
Yönetmelik, Akademi’nin:
- fikri mülkiyet alanında kongre, konferans, panel, yurt içi staj programları, teorik ve uygulamalı eğitimlerin düzenlenmesi,
- alan araştırması yapılması, koordinasyon ve yurt içi iş birliği faaliyetlerinin yürütülmesi,
- danışmanlık hizmetleri verilmesi ve
- ilgili ulusal ve uluslararası standartlara uygun olarak personel belgelendirmesi yaparak fikri mülkiyet alanında kamu ve özel sektör çalışanlarının mesleki bilgi ve becerilerinin uluslararası normlar çerçevesinde oluşturulması,
hususlarında görevli olduğunu belirtmiştir.
Akademi, danışma organı olan Yürütme Kurulu ve icra organı olan Eğitim Merkezleri’nden oluşmaktadır. Yürütme Kurulu’nun tavsiye kararları Eğitim Merkezleri eliyle icra edilmektedir. Bu organlarda hâkimler, üniversite öğretim üyeleri, avukatlar, marka/patent vekilleri, Yargıtay üyeleri vb. farklı mesleklere mensup olup fikri mülkiyet alanında uzman kişiler yer almaktadır. Yürütme Kurulu, 3 yıllık süre ile seçilir ve görevi sona erenler yeniden görevlendirilebilir.
Yönetmelik, iki tür Eğitim Merkezi öngörmektedir. Bunlardan biri Telif Hakları Eğitim Merkezi olup, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca kurulmuştur. Diğeri ise Sınaî Mülkiyet Hakları Eğitim Merkezi olup Türk Patent ve Marka Kurumu’nca kurulmuştur. Akademi’nin hâkimler, avukatlar, öğretim üyeleri vb. alanında uzman kişilerden eğitimci olarak faydalanabileceği düzenlenmiştir.
Akademi’nin faaliyetleri hem marka, patent gibi sınaî mülkiyet haklarını hem de telif haklarını kapsamaktadır. Telif hakları ve sınaî mülkiyet hakları Türkiye’de farklı kanun ve yönetmeliklerle düzenlenmiştir. Bu nedenle, bu Yönetmelik telif ve sınaî mülkiyet hakları alanlarında yeknesak kurallar getirmesi ve her iki hak türünü birlikte ilgilendirmesi nedeniyle önem arz etmektedir.
Yönetmelik ve beraberinde getirdiği kurallar, devlet kurumlarının Türkiye’de fikri mülkiyet haklarının korunmasının teşvik edilmesi konusunda önemli görevleri olduğunu göstermektedir. Akademinin Türkiye’deki fikri mülkiyet sektörünü nasıl etkileyeceğini yakın gelecekte görülecektir.
Katkılarından dolayı Ayşenur Çıtak’a teşekkürler.
-----------------------------------------------------------------------------
Güldeniz Doğan Alkan (https://gun.av.tr/tr/ekibimiz/guldeniz-dogan-alkan)
Çalışma Alanı: Markalar ve Tasarımlar (https://gun.av.tr/tr/calisma-alanlarimiz/markalar-ve-tasarimlar)